VĂN HÓA ẨM THỰC NHẬT BẢN

1. Triết Lý Trong Văn Hóa Ẩm Thực Nhật Bản

          Hầu hết các món ăn Nhật Bản đều tuân theo 5 quy tắc đó là: 5 màu, 5 vị, 5 phương pháp nấu, 5 giác quan, 5 quy tắc.

– 5 màu sắc: để đảm bảo sự cân bằng dinh dưỡng, mỗi bữa ăn cần đủ 5 màu như: màu trắng – vàng – đỏ – xanh – đen.

– 5 vị: một bữa ăn cần có sự kết hợp và cân bằng các vị ngọt – chua – cay – đắng -mặn để kích thích vị giác và gia tăng cảm giác ngon miệng.

– 5 phương pháp nấu: hầm – nướng – hấp – rán – luộc.

– 5 giác quan: việc trình bày món ăn trên bát, đĩa sao cho thật hài hoà là một phần cực kì quan trọng của bữa ăn và người Nhật có câu nói nổi tiếng “ăn bằng mắt” nên các món ăn không chỉ chú trọng ở vị giác mà còn ở khứu giác, thị giác, thính giác và xúc giác.

– 5 quy tắc: trong ăn uống, người Nhật rất coi trọng 5 quy tắc bắt nguồn từ đạo Phật của Nhật:

• Một: kính trọng & biết ơn công sức của người đã nuôi trồng thực phẩm và người chuẩn bị ra món ăn đó.
• Hai: luôn nhớ tới và phải làm những việc tốt xứng đáng với những món ăn mà mình được hưởng.
• Ba: ngồi vào bàn ăn với một tâm thái bình an.
• Bốn: thưởng thức món ăn để nuôi dưỡng tinh thần bên cạnh việc nuôi dưỡng cơ thể.
• Năm: người Nhật luôn nỗ lực để duy trì trạng thái và tinh thần vui vẻ.

          So với những nước khác trên thế giới, cách nấu nướng của người Nhật hầu như không sử dụng đến gia vị, thay vào đó, người ta tập trung vào các hương vị chính của các món ăn như: Cá, rong biển, rau, gạo và đậu nành.

2. Tên Gọi Ý Nghĩa Trong Từng Món Ăn

          Mỗi món ăn Nhật đều ẩn chứa một ý nghĩa đặc biệt tượng trưng cho các lời chúc tốt lành gửi đến người thưởng thức, chẳng hạn:

• Rượu sake mang ý nghĩa trừ tà và kéo dài tuổi thọ
• Món đậu phụ chúc cho sức khoẻ dồi dào
• Món trứng cá tuyết nướng chúc gia đình đông vui, hạnh phúc
• Món Sushi cá tráp biển cầu chúc cho sự sung túc thịnh vượng
• Món tôm biểu tượng sự trường thọ, lưng tôm càng cong càng trường thọ.

3. Yếu Tố Thiên Nhiên Trong Văn Hóa Ẩm Thực

          Văn hóa ẩm thực Nhật Bản luôn lưu giữ trọn vẹn hương vị tự nhiên, do đó những món ăn tươi sống ở Nhật Bản luôn đảm bảo giữ được sự tươi ngon, mùi vị tự nhiên đến từ cá biển, tảo biển, tôm biển,... Các món ăn Nhật Bản từ hải sản nói chung và đặc biệt là cá rất tốt cho sức khoẻ và đảm bảo dinh dưỡng. Vì vậy người Nhật Bản rất thích ăn các món cá tươi sống như món sashimi, sushi…

          Món ăn Nhật Bản thường được chế biến theo mùa, phù hợp với khí hậu và thời tiết đặc trưng.

          Nếu vào mùa xuân, người Nhật ăn món cá shirouo và bánh sakura mocha. Mùa hè, người Nhật sẽ ăn nhiều món ăn mát mẻ để giảm nhiệt trong cơ thể như món lươn, cá tím nướng, đậu edamme, mì lạnh, tào phớ…

          Sang mùa Thu, người Nhật Bản hay ăn khoai lang nướng, món tempura tẩm bột chiên và loại bánh nama-gashi hình quả cầu hoặc hình bạch quả. Còn mùa đông họ thích ăn lẩu, canh oden, đặc biệt là các loại quýt – loại quả tượng trưng cho mặt trời và dùng để làm quà mừng năm mới.